(For English scroll down)
Op 9 februari 2023 hebben de Nederlandse academische partners van de projecten CONSOLE, Contracts2.0, en EFFECT een workshop georganiseerd over levering van publieke goederen in het landelijk gebied, en hoe contracten kunnen helpen bij het in stand houden van publieke goederen. Het doel van de workshop was uitwisselen en bediscussiëren van de resultaten van de drie zusterprojecten, samen met een kleine groep belanghebbenden uit de toegepaste wetenschap, het beleid, en de praktijk.
Het eerste deel van de workshop bestond uit een serie presentaties, die ingingen op welke contracten voor publieke goederen er nu zijn, hoe effectief die zijn, en hoe we contracten zouden kunnen verbeteren.
Welke contracten zijn er?
Uit een inventarisatie binnen CONSOLE blijkt dat er in Nederland al veel contracten zijn voor publieke goederen. Hoewel de meeste contracten zich richten op biodiversiteit en recreatie, dragen de maatregelen die de contracten ondersteunen ook bij aan de levering van andere publieke goederen, zoals klimaatmitigatie en bodemkwaliteit. De contracten zijn voornamelijk publiek gefinancierd, en hebben een opzet waarbij bijvoorbeeld betaling voor specifieke maatregelen wordt gecombineerd met betaling door partners in de waardeketen. Contracts2.0 heeft onderzocht welke nieuwe combinaties van contract-eigenschappen veelbelovend zijn, op basis van een literatuurstudie. Deze studie liet zien dat contracten in de waardeketen veelbelovend zijn, om dat ze goed zijn afgestemd op de specifieke omstandigheden, en omdat de belangrijke partijen vaak goed betrokken zijn bij de contracten.
Hoe effectief zijn contracten?
De effectiviteit van contracten kan vanuit verschillende invalshoeken bekeken worden. In EFFECT is, in een samenwerking tussen Wageningen Universiteit en het collectief Noordelijke Friese Wouden onderzocht wat collectieve contracten voor publieke goederen betekenen voor de transactiekosten (de kosten van contact tussen de betrokkenen, het contract zelf, en de monitoring). Het blijkt dat de collectieve contracten zorgen voor een verschuiving van de kosten van de overheid naar de collectieven. Contracts2.0 heeft juist onderzocht wat de effectiviteit is van maatregelen die levering van publieke goederen kunnen ondersteunen. Dit onderzoek liet zien dat kruidenrijke akkerranden en vogelakkers positief effect hebben op aantallen akkervogels, maar dat effecten sterk verschillen tussen soorten vogels, en dat ruimtelijke clustering van deze maatregelen de positieve effecten niet versterkt.
Hoe kan het beter?
Alle drie projecten willen bijdragen aan duurzame levering van publieke goederen. Dat betekent dat het belangrijk is te weten welke publieke goederen de samenleving nodig heeft of wenst, nu en in de toekomst. CONSOLE heeft deze behoeften geinventariseerd. Er blijkt een grote behoefte aan bescherming van biodiversiteit en klimaatmitigatie, en juist minder aandacht voor landschap en recreatie. Een vergelijking van deze behoeften met toekomstscenarios voor het landelijk gebied van Nederland laat zien dat het voorzien in al deze behoeften vraagt om een transformatie van ons voedselsysteem. Contracten kunnen bijdragen aan die transformatie, maar dan moeten ze wel aantrekkelijk zijn. Een onderzoek in EFFECT heeft laten zien dat een individuele bonus voor zware inspanningsmaatregelen en collectieve resultaatgerichte maatregelen voor veel boeren erg aantrekkelijk is. Dit neemt namelijk de ruimtelijke effecten (spillovers) van resultaatgericht weg, maar stimuleert wel tot actie nemen. Het sluit ook aan op de wens van autonomie en flexibiliteit om aan te passen aan de omstandigheden.
De ochtend werd afgesloten met een paneldiscussie, waarin Lenny van Bussel (PBL), Alex Datema (Boerennatuur), en Raymond Schrijver (WEnR) bespraken hoe contracten kunnen bijdragen aan goed beheer van commons en hoe belangrijk het is om integraal naar het landschap te kijken en niet naar specifieke publieke goederen. Uit de discussie kwam ook naar boven dat er nog te weinig bekend is over de effectiviteit van bestaande contracten. Er is meer kennis en data nodig om te kunnen meten wanneer een contract succesvol is. Ook moeten de potentiele baten van zulke contracten beter gecommuniceerd worden naar de samenleving.
De workshop was interessant en inspirerend! Het was goed te zien hoe complementair de drie zusterprojecten zijn, en alle vragen en opmerkingen van de aanwezigen hebben goed inzicht gegeven in de toepasbaarheid van de resultaten, en wat er nog nodig is om onze resultaten in de praktijk te brengen. We willen de aanwezigen hartelijk bedanken voor hun constructieve bijdrage aan deze ochtend.
On February 9 2023, Dutch academic partners of the three sister projects CONSOLE, Contracts2.0 and EFFFECT organized a workshop on the topic of agri-environmental schemes. This workshop was an opportunity to exchange the outcomes of the three projects and future (research) perspectives with a small group of stakeholders. The stakeholders had backgrounds in applied science, policy, and practice.
The workshop was organized as a mix of (1) presentations that showed results and reflections from each of the three research projects and of (2) rich discussions, based on the presentations and the expertise, interests and background of all participants. Discussions covered several themes, such as the types and the effectiveness of existing contracts, and ways to adjust the contracts to future challenges. In the panel discussion led by Lenny van Bussel (PBL), Alex Datema (Boerennatuur), Raymond Schrijver (WEnR), particular attention was given on lessons to learn from good management of the commons, the importance of integrated and long(er)-term measures, and the lack of knowledge on the actual effectiveness of the existing contract terms (i.e. management prescriptions).
We look back on a very inspiring workshop that revealed years of collaborative work within the projects, the complementarity of the three sister projects and gave insights on future questions that need to be addressed!